Từ thời cổ xưa, hàng thiên niên kỷ trước ở Trung Quốc đã lan truyền các câu chuyện thần bí về một loại sinh vật khi thì là cây khi thì là con, đó là Đông trùng hạ thảo (ĐTHT). Nhưng vào khoảng năm 620 sau công nguyên nấm ĐTHT mới được biết đến ở Trung Quốc. Vào thế kỷ XV-XVIII, các học giả thông thái Tây Tạng cũng biết về tác dụng chữa bệnh thần bí của sinh vật lúc là con lúc là cây. Đến năm 1757, Wu Yilou, Trung Quốc mô tả có tính khoa học về loài nấm ĐTHT trong cuốn sách về chất liệu y học.

Thực ra, tác dụng tăng cường sinh lực cũng đã được các thổ dân chăn gia súc ở thời cổ đại vùng Hymalaya biết đến. Họ nhận thấy vào mùa xuân, các đàn gia súc ăn cỏ trên cánh đồng có nấm ĐTHT mọc thì gia súc khỏe mạnh và lanh lợi hơn các đàn ở nơi không có nấm mọc. Loại nấm này chính là ĐTHT mà ở Trung Quốc đã dùng để bồi bổ sức khỏe cho người và hỗ trợ hàng loạt bệnh tim, thận, huyết áp, tiểu đường, vi khuẩn, virus và cả ung thư nữa. Trung Quốc rất quý loại nấm này và quý hơn cả Nhân sâm. Vào thời điểm xa xưa, lúc đó nó đắt hơn gấp 4 lần trọng lượng bạc, sau này càng được quý trọng hơn ở Trung Quốc trong phương thuốc bồi bổ sức khỏe và hỗ trợ cho chữa bệnh.

Đối với các nước phương Tây, hiện nay mới chính thức công nhận tác dụng của ĐTHT trong chữa trị bệnh. Tài liệu sớm nhất ở phương Tây xuất bản nấm ĐTHT chữa bệnh là của một tác giả người Pháp, có tên là Perenin Jean Batiste, ông đã kể lại chi tiết tác dụng thần bí chữa khỏi bệnh của ĐTHT, khi ông là thầy tu tại Trung Quốc. Mãi đến năm 1843, Tiến sỹ M.J.

Berkeley, người Mỹ công bố về phát minh của mình về “rễ” mọc trên sâu, đã phân loại và đặt tên là Sphaeria sinensis. Ông không đưa vào giống Cordyceps, mãi đến năm 1878 Pier Andrea Saccarado tu chỉnh lại và đưa nhập vào giống Cordyceps và đặt tên là Cordyceps sinensis (Berk) Sacc.

Nấm ĐTHT Trung Quốc được sử dụng trong y học từ lâu, thì ở Mỹ mãi đến năm giữa thế kỷ XIX mới bán ĐTHT ra thị trường bởi hãng Lloyd Bro. Đến thế kỷ XX, hãng Lloyd Bro tung ra thị trường sản phẩm ĐTHT nuôi cấy sản xuất với khối lượng lớn bằng nuôi nhân tạo, công nghệ nuôi trồng theo quy trình nhân tạo đã được hãng này giữ độc quyền. Như vậy là bước sang thế kỷ XX, công ty của anh em nhà Lloyd đã là nhà sản xuất lớn nhất về các loại thuốc thảo dược ở Mỹ. Nó đã từng là một loại thuốc khá xa xỉ, kỹ thuật nuôi cấy hiện đại giờ đây đã làm cho khuẩn ty của loại nấm có nguồn gốc từ sâu bướm này luôn sẵn có, làm giảm đi giá thành của nó trên thị trường thế giới từ chỗ 75.000 đô la bây giờ chỉ còn 700 đô la, và cho phép những nghiên cứu sâu hơn nữa về tiềm năng chữa bệnh của nó.

Ngày nay, công nghệ sinh học phát triển, nhiều nước đã đi theo con đường nhân nuôi nhân tạo và đã đưa ra nhiều quy trình khác nhau, Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc hiện đang phát triển hướng này. Nhiều hãng dược đã công bố bản quyền về nhân nuôi nhân tạo ĐTHT. Cordyceps là loại nấm kỳ diệu. Nó đã từng quá hiếm đến nỗi mà chỉ có vua chúa Trung Quốc mới có điều kiện để dùng nó, nhưng bây giờ thì nó lại có thể có trong tầm tay của mọi người. Ngày nay, ĐTHT không bó hẹp ở Trung Quốc, nhiều nước đẩy mạnh nghiên cứu về ĐTHT Cordyceps vì nhiều hoạt tính sinh học của chúng chưa được biết đến và trong giống Cordyceps có nhiều loài, phân bố ở khắp các châu lục, nhiều vật chủ như côn trùng, nhện, thực vật và ngay cả nấm.

Gần như các loài này đều có hoạt tính sinh học phục vụ trong y học, nông nghiệp, phòng trừ dịch hại … Hiện tại ở Việt Nam, một nhóm đang nghiên cứu đã phát hiện ĐTHT đầu tiên có ở nước ta, các cán bộ Khoa học - Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, dưới sự chủ trì của VS.GS.TSKH. Đái Duy Ban và TS. Lưu Tham Mưu - những người viết cuốn sách này. Bước đầu họ đã nghiên cứu nhân nuôi có kết quả. ĐTHT Việt Nam được đặt tên là Isaria cerambycidae. Ở cuối cuốn sách này sẽ giới thiệu một số kết quả hình ảnh ĐTHT mà họ đã phát hiện và nhân nuôi được.

Quyển sách với nhan đề “Đông trùng hạ thảo - một dược liệu quý hỗ trợ điều trị các bệnh virus, ung thư, HIV/AIDS, đái tháo đường, suy giảm tình dục... và nghiên cứu phát hiện loài đông trùng hạ thảo mới ở Việt Nam” gồm 10 chương trong đó giới thiệu khái quát về ĐTHT, thành phần hoá học, tác dụng dược lý, sử dụng chữa bệnh, cơ chế tác dụng, phương pháp nuôi cấy, một số chế phẩm hiện có bán ở Việt Nam; một số hình ảnh thu được và một số phương pháp hiệu nghiệm của GS.VS.TSKH. Đái Duy Ban áp dụng ĐTHT chữa một số bệnh.

Quyển sách có thể phục vụ cho đông đảo các bác sỹ, thầy thuốc Đông Tây y, các sinh viên y dược, các cán bộ giảng dạy, các nhà khoa học có liên quan và nhân dân nuôi ĐTHT sử dụng để tham khảo và nghiên cứu.

Ở lần tái bản này, chúng tôi có bổ sung các phương pháp hiệu nghiệm của GS. Đái Duy Ban áp dụng ĐTHT chữa một số bệnh như ung thư, virus, HIV/AIDS, tăng cường miễn dịch...